BỆNH KHÔ VẰN GÂY HẠI TRÊN LÚA
Bệnh đốm vằn trên lúa hay còn gọi là bệnh khô vằn, tác nhân gây bệnh khô vằn là nấm Rhizoctonia solani (tên ở giai đoạn sinh sản vô tính). Ở giai đoạn sinh sản hữu tính nấm có tên là Thanatephorus cucumeris, thuộc lớp nấm đãm, trên ruộng bệnh thường xảy ra thành từng chòm, nhất là ở những chỗ lúa mọc quá dày hay quá tốt. Nấm gây bệnh khô vằn sinh trưởng thích hợp ở nhiệt độ 28 - 320C. Ở nhiệt độ dưới 100C và cao hơn 380C nấm khô vằn ngừng sinh trưởng.
BỆNH KHÔ VẰN HẠI LÚA
Triệu chứng bệnh
Bệnh khô vằn gây hại chủ yếu ở một số bộ phận của cây như bẹ lá, phiến lá và cổ bông. Các bẹ lá sát mặt nước hoặc bẹ lá già ở dưới gốc thường là nơi phát sinh bệnh đầu tiên.
Bệnh khô vằn hại lúa
Vết bệnh ở bẹ lá lúc đầu là vết đốm hình bầu dục màu lục tối hoặc xám nhạt, sau lan rộng ra thành dạng vết vằn da hổ, dạng đám mây. Khi bệnh nặng, cả bẹ và phần lá phía trên bị chết lụi.
Vết bệnh ở lá tương tự như ở bẹ lá, thường vết bệnh lan rộng ra rất nhanh chiếm hết cả bề rộng phiến lá tạo ra từng mảng vân mây hoặc dạng vết vằn da hổ. Các lá già ở dưới hoặc lá sát mặt nước là nơi bệnh phát sinh trước sau đó lan lên các lá ở trên.
Hình ảnh Bệnh khô vằn gây hại trên lá
Vết bệnh ở cổ bông thường là vết kéo dài bao quanh cổ bông, hai đầu vết bệnh có màu xám loang ra, phần giữa vết bệnh màu lục sẫm co tóp lại.
Trên vết bệnh ở các vị trí gây hại đều xuất hiện hạch nấm màu nâu, hình tròn dẹt hoặc hình bầu dục nằm rải rác hoặc thành từng đám nhỏ trên vết bệnh. Hạch nấm rất dễ dàng rơi ra khỏi vết bệnh và nổi trên mặt nước ruộng.
Nguyên nhân gây bệnh
Nấm khô vằn sinh trưởng thích hợp ở nhiệt độ 28 - 320C. Ở nhiệt độ dưới 100C và cao hơn 380C nấm ngừng sinh trưởng.
Hạch nấm hình thành nhiều ở nhiệt độ 30 - 320C. Khi nhiệt độ quá thấp (< 120C) và quá cao (> 400C) nấm không hình thành hạch. Nấm là loại bán ký sinh thuộc nhóm AG 1 type 2 hại trên lúa nhưng cũng có tính chuyên hoá rộng, phạm vi ký chủ bao gồm trên 180 loài cây trồng khác nhau như lúa, đại mạch, đậu tương, ngô, mía, đậu đỗ, dâu, v.v...
Hình ảnh Tơ nấm bệnh khô vằn hại lúa
Đặc điểm phát sinh, phát triển bệnh
Bệnh khô vằn phát sinh mạnh trong điều kiện nhiệt độ cao và ẩm độ cao. Nhiệt độ khoảng 24 - 320C và ẩm độ bão hoà hoặc lượng mưa cao thì bệnh phát sinh phát triển mạnh, tốc độ lây lan nhanh.
Bệnh thường phát sinh trước tiên ở các bẹ lá và lá già sát mặt nước hoặc ở dưới gốc. Tốc độ lây lan lên các lá phía trên phụ thuộc vào rất nhiều thời tiết mưa nhiều, lượng nước trên đồng ruộng quá cao, đặc biệt ở các vùng nước cấy quá dày.
Sự phát triển của bệnh khô vằn ở thời kỳ đầu cây mạ đến đẻ nhánh có mức độ bệnh ít. Giai đoạn đòng trỗ đến chín sáp là thời kỳ nhiễm bệnh nặng. Ở miền Bắc nước ta, bệnh khô vằn gây hại trong vụ mùa lớn hơn ở vụ chiêm xuân.
Bón phân đạm nhiều, bón đạm tập trung thúc đòng bệnh sẽ phát sinh phát triển mạnh hơn. Bón nhiều lần cũng làm cho mức độ bị bệnh cao (Chen, Chien và Uchino, 1963). Bón kali có tác dụng làm giảm mức độ nhiễm bệnh của cây.
Hình ảnh Bệnh khô vằn gây hại trên ruộng lúa
Nguồn bệnh chủ yếu là hạch nấm tồn tại ở trên đất ruộng, sợi nấm ở gốc rạ và lá bị bệnh còn sót lại sau khi thu hoạch. Hạch nấm có thể sống một thời gian dài sau thu hoạch lúa, thậm chí trong điều kiện ngập nước vẫn có tới 30% số hạch giữ được sức sống, nảy mầm thành sợi và xâm nhiễm gây bệnh cho vụ sau. Quá trình xâm nhiễm lặp lại thường xảy ra qua tiếp xúc giữa hạch và bẹ lá lúa.
Biện pháp phòng trừ
Vệ sinh đồng ruộng: Tiêu diệt nguồn bệnh ở trong đất tiến hành ngay sau khi thu hoạch, cày sâu để vùi lấp hạch nấm, phối hợp với các biện pháp gieo cấy đúng thời vụ. Diệt ký chủ trung gian như như lục bình, cỏ dại, lúa chét.
Bón phân: Đảm bảo mật độ hợp lý, cân đối giữa tỷ lệ N:P:K, bón phân đúng tỷ lệ tránh bón tập trung đạm đón đòng, có thể phối hợp thêm kali với tro bếp để tăng cường tính chống bệnh của cây.
Quản lý nước: Hệ thống tưới tiêu chủ động và không để mức nước quá cao trong trường hợp bệnh lây lan mạnh.
Phun thuốc khi các triệu chứng có xu hướng tăng dần bằng các thuốc có hoạt chất Azoxystrobin, Chitosan, Fenbuconazole, Validamycin, Kasugamycin để phòng trị.
Khi cây bị đốm vằn, nếu lúa chưa làm đòng cần khẩn trương rút nước trong ruộng, giai đoạn làm đòng chỉ chừa phần nước xem xép ruộng khoảng 2cm để hạn chế lây lan.
Tiến hành phun thuốc khi cây mới chớm bệnh, khi phun cần rẽ lối để thuốc chạm vào tới gốc lúa để thuốc đạt hiệu quả cao.
Sản phẩm H.EXTRA + G-VK của công ty Giang Tây là sự kết hợp giữa 3 hoạt chất Azoxystrobin, Hexaconazole, Fungous Proteoglycan đặc trị các bệnh do nấm gây ra, giúp làm khô nhanh vết bệnh ngay cả khi cây trồng bị bệnh nặng.
Thuốc đặc trị bệnh khô vằn trên lúa
Sự kết hợp giữa 3 hoạt chất trên có tính nội hấp, lưu dẫn mạnh, hiệu lực kéo dài, diệt sạch mọi loại nấm bệnh, bảo vệ năng suất ruộng lúa.
Sản phẩm đặc biệt cho giai đoạn trổ lẹt xẹt và trổ đều, giúp cây có hiệu ứng xanh lá, xanh gié nên hạt gạo được giữ no tròn đến ngày thu hoạch. Giữ cho cây sạch bệnh, cây khỏe, năng suất vượt trội.
Công Ty CP TMDV Giang Tây
Add: 6/12 Lê Văn Sô - An Thới - Bình Thủy - Cần Thơ
Hotline: 0967.29.39.09 Email: giangtay.co@gmail.com
Xem thêm