BỆNH CHẾT NGƯỢC TRÊN CÂY SẦU RIÊNG

Bệnh xì mủ thân và bệnh chết ngược cành sầu riêng là hai bệnh phổ biến và gây thiệt hại nghiêm trọng đến năng suất sầu riêng ở các tỉnh khu vực Tây Nguyên. Trong đó bệnh chết ngược sầu riêng là điều đáng lo ngại nhất, đây là căn bệnh có diễn biến âm thầm nhưng hậu quả nghiêm trọng, khiến cây suy kiệt và chết dần từ ngọn xuống gốc, gây thiệt hại lớn về năng suất.

BỆNH CHẾT NGƯỢC

Nấm Diaporthe durionigena

Nguyên nhân

Bệnh chết ngược không giống với những bệnh thường thấy. Thay vì cây chết từ gốc lên như thông thường, bệnh khiến cây héo rũ từ ngọn xuống gốc, khiến người trồng khó phát hiện sớm. Tác nhân chính gây bệnh là nấm Diaporthe durionigena, một loại nấm phát triển mạnh trong điều kiện độ ẩm cao và nhiệt độ mát mẻ, đặc biệt vào mùa mưa. 

Sầu riêng bị chết nhánh do nấm Diaporthe durionigena

Triệu chứng bệnh

Bệnh gây hại chủ yếu trên các cành và nhánh nhỏ của cây sầu riêng. Giai đoạn xâm nhiễm ban đầu của nấm bệnh, các lá trên đầu ngọn rụng trước kể cả khi lá vẫn còn màu xanh hoặc khi lá đã chuyển màu vàng nhạt. Mạch dẫn và toàn bộ lớp vỏ của cành, nhánh thâm đen và khô dần từ trên ngọn lan xuống theo hướng thân chính. Cành bị nhiễm bệnh bị thối vỏ, có màu nâu hay nâu đậm, nhà vườn hay gọi là “phỏng nước sôi’. Vết bệnh thối khô, không nhũn nước nhưng dễ bị nhầm lẫn với bệnh do Phytophthora gây ra. Cành bị bệnh rụng lá nhanh, trong 5-7 ngày.

(a) cây bị bệnh; (b) triệu chứng bệnh ở đầu cành. Nguồn: Viện Bảo Vệ Thực Vật

Bệnh xâm nhiễm và gây hại ở tất cả các giai đoạn phát triển của cây sầu riêng. Trong điều kiện độ ẩm cao và nhiệt độ ban ngày mát mẻ kéo dài, bệnh có thể lan xuống phần thân chính của cây và làm chết cây.

Điều kiện phát triển bệnh

Bệnh thường phát triển trong điều kiện nhiệt độ ấm, nhất là 25-30⁰C và ẩm. Sợi nấm phát triển tốt trong điều kiện không có ánh sáng.

Bệnh xuất hiện ở tất cả các tháng trong năm nhưng giai đoạn bệnh nặng nhất ở các tháng 1, 2, 11 và tháng 12. Đỉnh cao của bệnh vào tháng 12, giai đoạn cuối mùa mưa từ tháng 11 đến tháng 1 hàng năm thường xuyên có mưa nhỏ với nhiệt độ mát mẻ, là thời điểm giao thoa giữa điều kiện thích hợp của nhiệt độ và ẩm độ cho sự phát triển của nấm bệnh.

Ngoài ra, một số nghiên cứu tại Tây Nguyên ghi nhận các cây bị chết ngược thường cũng có dấu hiệu bị mọt đục cành. Vết đục của mọt có thể trở thành cửa ngõ cho nấm Diaporthe durionigena xâm nhập, đặc biệt trong điều kiện ẩm cao. Do đó, mọt đục cành còn là côn trùng góp phần lây bệnh từ cây này sang cây khác.

Cây bị bệnh có hiện tượng khô đầu nhánh

Biện pháp quản lý bệnh chết ngược trên cây sầu riêng

• Cắt tỉa cành cho thông thoáng, cho ánh sáng xuyên qua tán cây, hạn chế sự phát triển của nấm bệnh.
• Tiêu hủy cành bị bệnh để ngăn ngừa sự lây lan mầm bệnh.
• Phòng trị mọt đục cành, không cho mọt lây lan mầm bệnh từ cây này sang cây khác.
• Phun hoạt chất trị nấm: Hexaconazole, Mancozeb, Fosetyl-Aluminium, Metalaxyl, Phun định kỳ 7–10 ngày/lần trong giai đoạn bệnh phát triển.

Biện pháp quản lý Bệnh chết ngược sầu riêng

Công Ty CP TMDV Giang Tây

Add: 6/12 Lê Văn Sô - An Thới - Bình Thủy - Cần Thơ

Hotline: 0967.29.39.09 Email: giangtay.co@gmail.com